สัญญาลักษณ์จังหวัดพิษณุโลก/ความหมาย

ตราจังหวัดพิษณุโลก เป็นรูปพระพุทธชินราช ซึ่งเป็นพระพุทธรูปที่มีลักษณะงดงามที่สุดของประเทศไทย สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1900 ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ ณ พระวิหาร วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร ในเมืองพิษณุโลกเป็นพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมือง จึงนำมาเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัด

ธงประจำจังหวัด: พื้นสีม่วง มีตราจังหวัดเป็นสัญลักษณ์

พระพุทธชินราช พระพุทธชินราชเป็นพระพุทธรูป ปางมารวิชัย ที่มีลักษณะงดงาม ที่สุดในโลก มีขนาดหน้าตักกว้าง
ห้าศอก 1 คืบ ห้านิ้ว (2.875 เมตร) สูงเจ็ดศอก (3.5 เมตร) หล่อด้วยทองสัมฤทธิ์ขัดเงาเกลี้ยง สมเด็จพระเอกาทศรถ
ได้ทรงปิดทองเป็นครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.2146 และเมื่อ พ.ศ.2478 ได้มีการลงรักปิดทองเต็มองค์อีกครั้งหนึ่ง และเป็นการถาวรอยู่จนทุกวันนี้

เสาหลักเมืองจังหวัดพิษณุโลก เป็นเสาที่ทำจากไม้มงคลหลายชนิด ได้รับมอบจากหลวงปู่โง่น โสรโย วัดพระบาทเขารวก โดยแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ดังนี้
1. ส่วนที่เป็นลำต้น จากโคนลำต้นถึงลูกฟัก ทำจากไม้ราชพฤกษ์ เป็นของนายศักดิ์ เกียรติก้อง อธิการวิทยาลัย
การปกครอง อดีตรองผู้ว่าราชการจังหวัดแพร่ ถวายให้หลวงปู่โง่น โสรโย
2. ส่วนที่เป็นท่อนลูกแก้วท่อนบน ทำจากไม้ชิงชัน เป็นของนายสมาน ภูแพร ป่าไม้เขตพิษณุโลกนำมาถวายหลวงปู่โง่น
โสรโย เพื่อสร้างยอดเสาหลักเมือง
3. ส่วนยอดบน ยอดบัวตูม ประกอบด้วยลูกแก้ว ทำจากไม้สักทองตายพราย เป็นของนายนันทศักดิ์ วงศ์วรกุลนัก วิชาการกรมป่าไม้ นำมาถวายหลวงปู่โง่น โสรโย

สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงพระนามเดิมว่า พระองค์ดำ ทรงเป็นโอรสของ สมเด็จพระมหาธรรมราชา และ พระวิสุทธิกษัตริย์(พระราชธิดาของสมเด็จพระศรีสุริโยทัยและสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ) พระองค์เสด็จพระราชสมภพที่เมืองพิษณุโลกทรงมีพระเชษฐภคิณีคือพระสุพรรณกัลยา และทรงมีพระอนุชาคือสมเด็จพระเอกาทศรถ (องค์ขาว) ดังนั้นพระองค์จึงทรงเป็นพระราชนัดดาของสมเด็จพระศรีสุริโยทัย พระนามของพระองค์ปรากฏในลายลักษณ์อักษรหลายฉบับ เช่น พระนเรศวรราชาธิราช พระนเรสส องค์ดำ จึงยังไม่สามารถสรุปได้ว่าพระนาม นเรศวรได้มาจากที่ใด สันนิษฐานเบื้องต้นว่า เพี้ยนมาจาก สมเด็จพระนเรศ วรราชาธิราช เป็น สมเด็จพระนเรศวร ราชาธิราช
คำขวัญจังหวัดพิษณุโลก พระพุทธชินราชงามเลิศ ถิ่นกำเนิดพระนเรศวร สองฝั่งน่านล้วนเรือนแพ หวานฉ่ำแท้กล้วยตาก ถ้ำและน้ำตกหลากตระการตา

ดอกไม้ประจำจังหวัด : ดอกนนทรี

นนทรี (ชื่อวิทยาศาสตร์: Peltophorum pterocarpum) เป็นไม้ยืนต้นในวงศ์ถั่ว ทรงพุ่มสูงได้ถึง 25 เมตร กึ่งผลัดใบ เรือนยอดรูปร่ม แผ่กว้าง ใบเป็นใบประกอบขนนกสองชั้นรูปไข่ ออกดอกเป็นช่อตั้งขนาดใหญ่ที่ปลายกิ่ง สีเหลือง มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ออกดอกในฤดูแล้งช่วงเดือนมีนาคม-มิถุนายน
ต้นไม้ประจำจังหวัด : ต้นปีป

ต้นปีบ ปีบเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่มีความสูงประมาณ 10-20 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มทรงกระบอก กิ่งก้านมักจะย้อยลง เปลือกสีน้ำตาลแตกเป็นร่องลึกตามยาวลำต้นอย่างไม่เป็นระเบียบ ใบประกอบแบบขนนก 2-3 ชั้นเรียงเวียน ช่อแขนงด้านข้างมี 3-5 คู่ ปลายคี่ เรียงตรงข้าม ใบย่อยแขนงละ 2-4 คู่ เรียงตรงข้าม ใบรูปไข่หรือรูปไข่แกมใบหอก กว้าง 2-3 ซม. ยาว 4-8 ซม. ปลายแหลม โคนใบมน ขอบใบหยักมนหรือเว้าเป็นคลื่นเล็กน้อย ดอกมีสีขาวหรือชมพู มีกลิ่นหอม ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกซ้อนตามปลายกิ่ง ช่อดอกขนาดใหญ่ ยาว 10-35 ซม. มีขน กลีบเลี้ยงมีขนาดเล็ก โคนติดกันเป็นรูปถ้วย ปลายแยก 5 แฉก ปลายมนกว้างม้วนลง เป็นหลอดยาวปลาย 4 แฉก มี 1 กลีบที่ปลายเป็น 2 แฉก ดอกบานเต็มที่กว้าง 3.5-4 ซม. ผลแห้งแตก เป็นฝักแบนและตรง สีน้ำตาล หัวท้ายแหลม กว้าง 1.5-2.3 ซม. ยาว 25-30 ซม. เมล็ดแบนมีปีกบาง
สัตว์ประจำจังหวัด : ไก่ชนนเรศวร

ไก่ชนนเรศวร เป็นไก่ชนตามประวัติศาสตร์ซึ่งปรากฏอยู่ในพงศาวดาร เมื่อครั้งที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงพำนักอยู่ในกรุงหงสาวดี ประเทศพม่า ทรงนำไก่เหลืองหางขาวไปจากเมืองพิษณุโลก เพื่อนำไปชนกับไก่ของพระมหาอุปราชา เป็นไก่ชนที่มีลักษณะพิเศษมีความเฉลียวฉลาดในการต่อสู้ จึงชนชนะ จนได้รับสมญานามว่า เหลืองหางขาว ไก่เจ้าเลี้ยง สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดพิษณุโลก ได้ศึกษาค้นคว้า และทำการส่งเสริมเผยแพร่ โดยจัดประกวดครั้งแรกเมื่อวันที่29 กรกฎาคม 2533 ในนามของ “ไก่ชนนเรศวร” และปี 2534 ได้จัดตั้งชมรมอนุรักษ์ไก่ชนนเรศวรขึ้นที่ ตำบลหัวรอ
อำเภอเมืองพิษณุโลก โดยได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากองค์การบริหารส่วนจังหวัดพิษณุโลก จนถึงปี 2542 ได้จัดตั้งกลุ่มอนุรักษ์และพัฒนาไก่ชนนเรศวร ขึ้นทุกอำเภอ รวม 12 กลุ่มเพื่ออนุรักษ์และพัฒนาสายพันธุ์ให้คงอยู่ เป็นสมบัติคู่ชาติ
สัตว์ประจำจังหวัด : สุนัขพันธ์บางแก้ว

สุนัขพันธุ์บางแก้ว ต้นกำเนิดของสุนัขพันธุ์บางแก้ว อยู่ที่ วัดบางแก้ว ต.บางแก้ว อ.บางระกำ จ.พิษณุโลก สุนัขพันธุ์บางแก้ว เป็นสายเลือดผสมระหว่าง สุนัขพันธุ์ไทยพื้นบ้านกับสุนัขป่า เนื่องจากภูมิประเทศแถบ ต.บางแก้ว สมัยก่อน
ค่อนข้างมีลักษณะเป็นป่ามีต้นไม้หนาแน่น เป็นที่อาศัยของสุนัขจิ้งจอกและสุนัขไน หรือที่เรียกว่า หมาไน ทำให้เกิดผสม
พันธุ์กันระหว่างสุนัขทั้ง 3 สายพันธุ์ จนในที่สุดก็ได้เป็น “สุนัขพันธุ์บางแก้ว” ที่มีลักษณะหลายสีเหมือนสุนัขบ้าน มีขนยาว
สองชั้นเหมือนสุนัขป่า หูป้องไปข้างหน้าเหมือนจิ้งจอก ดุ รักถิ่นฐานเหมือนสุนัขบ้าน มีความกล้าหาญและสัญชาตญาณ
นักล่าเหมือนหมาใน
แผนที่จังหวัด

รายชื่ออำเภอจังหวัดพิษณุโลก มี 9 อำเภอ
1. อำเภอบางระกำ
2. อำเภอบางกระทุ่ม
3. อำเภอนครไทย
4. อำเภอชาติตระการ
5. อำเภอพรหมพิราม
6. อำเภอวังทอง
7. อำเภอเนินมะปราง
8. อำเภอวัดโบสถ์
9. อำเภอเมือง